ویژگی‌های رژیم غذایی در دوران دبستان

دکتر عبداللهی در گفت و گو با وبدا؛ عنوان کرد: در سال‌های دبستان، رشد کودکان روندی ثابت دارد، اما در سال‌های پایانی دبستان به‌ویژه در دختران، جهش رشدی (Growth Spurt) آغاز می‌شود. بنابراین، دریافت انرژی کافی برای تأمین نیازهای بدن در این دوران بسیار ضروری است.

 

وی افزود:کودکان دبستانی باید از تمام گروه‌های اصلی غذایی شامل لبنیات، گوشت و جانشین‌ها، میوه و سبزیجات، و غلات استفاده کنند. هیچ گروه غذایی نباید حذف شود و تنوع غذایی در این سن نقش اساسی در رشد فیزیکی، تقویت سیستم ایمنی و عملکرد شناختی کودکان دارد.

 

وی گفت: بر اساس توصیه‌های تغذیه‌ای، نیاز روزانه‌ این گروه سنی شامل: شیر و جانشین‌ها: ۴ واحد، گوشت، مرغ، ماهی و حبوبات: ۳ واحد یا بیشتر، میوه و سبزیجات: حداقل ۴ واحد (شامل منابع ویتامین A و C)، غلات و نان‌ها: ۴ واحد یا بیشتر است.

 

خطر شکل‌گیری عادات غذایی نادرست

این عضو هیئت علمی تأکید کرد: در سنین دبستان، برخی رفتارهای غذایی نامطلوب ممکن است شکل گیرد. مانند بی‌میلی به خوردن گوشت، شیر و سبزیجات و تمایل به مصرف زیاد شکلات، چیپس و پفک. این رفتارها در صورت بی‌توجهی، می‌تواند عادات غذایی ناسالمی را تا بزرگسالی ایجاد کند.

 

به گفته‌ دکتر عبداللهی، رفتار خانواده نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری الگوی غذایی کودک دارد. خانواده‌ها باید با الگوی صحیح، رفتار غذایی سالم را به کودک بیاموزند و از تنبیه، اجبار یا محدودیت شدید در تغذیه پرهیز کنند.

 

وی با اشاره به نتایج پژوهش‌های رفتاری افزود: اعمال محدودیت زیاد از سوی مادران معمولاً منجر به افزایش تمایل کودک به خوردن و حتی اضافه‌وزن می‌شود، در حالی‌که اجبار به خوردن باعث کاهش لذت از غذا و گرایش به خوراکی‌های بی‌ارزش می‌گردد. بهترین روش، آموزش، تشویق و همراهی کودک در فرآیند غذا خوردن است.

 

این متخصص خاطرنشان کرد: وعده‌های غذایی کودکان باید شامل ۳ وعده اصلی و ۲ تا ۳ میان‌وعده سالم باشد.

 

وی توضیح داد: میان‌وعده‌های کودکان باید از مواد مغذی با ارزش تشکیل شده باشد و نباید چیپس، پفک، نوشابه و شیرینی‌های مصنوعی در این گروه قرار گیرند. به‌جای آن، پیشنهاد می‌شود از مغزها مانند بادام و گردو، میوه‌های تازه و خشک مانند سیب، انجیر خشک، کشمش، برگه زردآلو، سبزی‌هایی مانند هویج و خیار، ساندویچ‌های سالم مثل نان و پنیر یا تخم‌مرغ پخته و انواع کدو و میوه‌های فصلی استفاده شود.

 

به گفته‌ این متخصص، غلات بخش مهمی از انرژی روزانه‌ی کودکان را تأمین می‌کنند و مصرف بیسکویت‌ها، کیک و کلوچه‌های ساده (در حد متعادل) می‌تواند به‌عنوان بخشی از میان‌وعده مناسب باشد. همچنین چربی‌ها مانند کره، خامه و سرشیر در مقادیر معقول باید در رژیم غذایی وجود داشته باشند، زیرا منبع انرژی و ویتامین‌های محلول در چربی هستند.

 

وی تأکید کرد: در صورت تأمین انرژی کافی، ترکیب پروتئین‌های حیوانی و گیاهی می‌تواند نیاز بدن کودک را برآورده سازد. با این حال، توصیه می‌شود پروتئین‌های حیوانی با ارزش بیولوژیکی بالا مانند شیر، گوشت و تخم‌مرغ حتماً در رژیم غذایی روزانه وجود داشته باشند.

 

این متخصص تغذیه ادامه داد: کمبود ویتامین‌ها و املاح در دوران دبستان می‌تواند باعث اختلال در رشد، یادگیری و تمرکز شود. شایع‌ترین کمبودها در این سنین شامل آهن، کلسیم، ید و ویتامین‌هاست.

 

دکتر عبداللهی عنوان کرد: بهترین منابع آهن قابل جذب در غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز و جگر هستند. ران حیوان نسبت به سایر بخش‌ها آهن بیشتری دارد. همچنین ماهی‌های تیره‌رنگ، عدس، زرده تخم‌مرغ و میوه‌های خشک از منابع گیاهی آهن به شمار می‌روند. مصرف هم‌زمان ویتامین (C)مثلاً از طریق آب پرتقال، جذب آهن را افزایش می‌دهد.

 

این متخصص با بیان اینکه کمبود آهن علاوه بر کم‌خونی، موجب کاهش حافظه و بهره هوشی کودکان می‌شود. بیان کرد: مطالعات نشان داده‌اند که کودکان مبتلا به کمبود آهن در حل مسائل ریاضی عملکرد ضعیف‌تری دارند.